Türk İslam sentezinde Alevilik
‘Aleviler tek bir etnisiteye ait olmadığı gibi bu bir devlet politikasıdır’

‘Alevilerin ibadet dili Türkçedir’ bağlamında gelişen eğilimin 12 Eylül askeri darbesi sonrasında özellikle sol – sosyalist yapılar içerisinde bulunan Alevi gençlerini muhalif karakterinden uzaklaştırmak ve Alevileri devlete yedeklemek amacıyla oluşturulduğuna dikkat çeken HDK Eşsözcüsü Ali Kenanoğlu, bu zihniyetin Türk İslam sentezinin Alevi versiyonunun ürünü olduğuna işaret etti.
Ali Kenanoğlu, şöyle devam etti:
“12 Eylül askeri darbesinden sonra Aleviler üzerinde geliştirilen Türk İslam sentezi politikasını yürütenler Alevilerin ‘Aslında öz Türk sizsiniz ve öz Müslüman da sizsiniz’ söylemlerini öne çıkarttı. Bu politikayı Aleviler içerisinde devletle birlikte yürüten şahıslar vardı. Bunların başında ise Prof. Dr. İzzettin Doğan gelmekteydi ki, bu rolünü inkar etmeyen ve bunu savunan bir kişidir. Bu politikalar o kadar yoğun işlendi ki akademisyenler, araştırmacılar bunu ispatlamak için saha çalışmaları yapmaya ve bu tezlerini delillendirmek için örnekler derlemeye başladılar. Bu saha çalışmalarında kendi tezlerini çürüten örnekleri görmezden gelip tümüyle işlerine yarayan verileri kayıt altına alıp akademik bilgi olarak sundular. Bunların birkaçına bizzat tanık oldum. Bu çalışmalardan etkilenen Aleviler oldu. Bu Türk İslam sentezini benimseyen kolayca kabullenenler oldu. Yıllarca Aleviler ne Türk ne de Müslüman olarak kabul edildiler. Bundan kaynaklı olarak birçok dışlanmaya, baskıya, zulme, inkara ve saldırılara maruz kalan bir toplumun makbul vatandaş kimliğine ‘terfi etmesi’ kimi Alevilerin çok hoşuna gitti ve kolayca bu Türk İslam politikasına uyum sağladılar. Kimi Alevilerde neye maruz kaldıklarının farkında olmadan bu politikanın propagandasını doğru kabul ederek farkında olmadan bu politikanın bir parçası oldular. Aleviler tek bir etnisiteye ait olmadığı gibi Aleviliğin de tek bir dili yoktur. Bu bir devlet politikasıdır. Bu söylemlerde bu politikanın bir sonucudur.”
Yeni Yaşam Gazetesi
6 Kasım 2025





