Kenanoğlu’ndan Adalet Bakanlığı’na: Deprem Araştırma Raporu’nun bakanlığınızı ilgilendiren 6 önerisinden kaçı yerine getirilmiştir?

Halkların Demokratik Partisi (HDP) İstanbul Milletvekili Ali KENANOĞLU, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Deprem Araştırma Komisyonu Raporu’nun Adalet Bakanlığı’nı ilgilendiren öneri/tedbir maddelerine ilişkin soru önergesi verdi. Söz konusu raporda 11 ana başlıkta sıralanan ve yerine getirilmesi gereken 268 tedbirden 6’sının Adalet Bakanlığı sorumluluğunda olduğunu belirten Kenanoğlu, “Bu önerilerin kaçı yerine getirilmiştir? Kaçı ile ilgili çalışmalar devam etmektedir? Yerine getirilmeyen öneri varsa neden gereği yapılmamıştır?” diye sordu.

Soru önergesi metni aşağıda yer almaktadır.

---

 

 

 

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

 

 

Aşağıda belirtilen sorularımın Adalet Bakanı Bekir BOZDAĞ tarafından Anayasanın 98. ve TBMM İçtüzüğünün 96. ve 99. maddeleri uyarınca yazılı olarak cevaplandırılmasını arz ederim.

 

 

 

 

 

Türkiye aktif bir deprem ülkesi olarak sıklıkla yıkıcı depremler ile karşı karşıya kalmakta, meydana gelen hasar ve can kayıpları nedeniyle toplumsal hayat her yönüyle büyük ölçüde olumsuz etkilenmektedir. Çok geniş bir yelpazede tüm toplumu ve hayatın her alanını etkilemesi depremlerin çok boyutlu bir mesele olduğunu ve pek çok disiplini ilgilendiren doğasını açıkça ortaya koymaktadır. Dünyanın aktif deprem kuşaklarından birinde yer almamız nedeni ile var olan deprem tehlikesinin derinlemesine analiz edilmesi ve deprem risklerinin de çok disiplinli olarak yürütülecek kapsamlı çalışmalarla azaltılması ölçüsünde depremlerin afete dönüşmemesi sağlanabilmektedir.

Depremler tüm yıkıcı etkilerine rağmen belirli aralıklarla meydana gelen afetler olduğundan zamanla unutularak gündemden çıkmaktadır. Bu açıdan gündem sürekliliğinin, depremselliği yüksek olan ülkemizde deprem risklerinin azaltılması önem arz etmektedir.

30/10/2020 tarihinde İzmir’in başta Seferihisar ve Bayraklı ilçelerini etkileyen 6.9 ölçeğinde olan ve 102 vatandaşımızın hayatını yitirmesine, binden fazla vatandaşımızın yaralanmasına ve büyük maddi hasara neden olan deprem sonrası; Mecliste grubu bulunan beş siyasi partinin ortak önerisi ile “Depreme Karşı Alınabilecek Önlemlerin ve Depremlerin Zararlarının En Aza İndirilmesi İçin Alınması Gereken Tedbirlerin Belirlenmesi Amacıyla Meclis Araştırma Komisyonu” (kısaca Deprem Araştırma Komisyonu olarak anılacaktır) kurulmuş ve 10.11.2020 tarihinde çalışmalarına başlamıştır. Üç aylık çalışma süresi tanınan Deprem Araştırma Komisyonuna artı bir ay daha süre tanınmış, toplam dört aylık çalışma süresi boyunca 18 toplantı yapılmış ve 16/07/2021 tarihinde 500 sahifeden oluşan ve içerisinde 268 önerinin yer aldığı 278 Sıra Sayılı raporunu yayımlamıştır.

Deprem Araştırma Raporunun dördüncü ve son bölümünde; deprem risk ve zararlarının azaltılması ve deprem konusunda ülkemizde her alanda alınması elzem tedbirlere dair önerilere yer verilmektedir.

Söz konusu Bölümünde yer alan “Sonuç ve Öneriler” kısmında; Deprem Bilgi Sistemi, Risklerin Belirlenmesi, Yer Bilimsel Etütler ve Planlamalar, Yapı Güvenliği, İmar, Denetim ve Yapı Kullanımı, Kentsel Dönüşüm, Mevzuat, Uygulama, İzleme ve Denetim Sistemi, Finansman Yönetimi, Toplumsal Farkındalık ve Deprem Sonrası başlıklı 11 ana başlıkta sıralanan ve yerine getirilmesi gereken 268 tedbir arasında Bakanlığınızı ilgilendiren maddeler aşağıda sıralanmıştır.

1. Hatalı arsa paylarının düzeltilmesi için kat malikleri tarafından açılmış/açılacak olan davaların olabildiğince hızlı ve öncelikli olarak sonuçlanmasını teminen, bu yönde gerekli yasal düzenleme yapılmalıdır.
2. 6306 sayılı Kanun uygulamasına ilişkin işlemlerle ilgili açılan davaların öncelikle görüşülüp karara bağlanması için yasal düzenleme yapılmalıdır.
3. Ülkemizin depremselliği ile yapı stokunun kısa zamanda dönüştürülemeyeceği gerçeği göz önüne alındığında özel ihtisas ve uzmanlık gerektiren geniş bir içeriğe sahip kentsel dönüşüm ile afet konutu uygulamaları gibi deprem riskinin azaltılmasına yönelik uygulamalara ilişkin uyuşmazlıklar bakımından özel ihtisas mahkemeleri kurulması gerekmektedir.
4. Deprem riskinin azaltılmasına yönelik uygulamaların yargısal denetiminin bu davaların kamu düzeni ile kamu güvenliğine ilişkin olması nedeniyle öncelikle karara bağlanmasına ilişkin düzenleme yapılması yerinde olacaktır.
5. İnsan Hakları Eylem Planında yer alan bilirkişilik sisteminin kalitesinin artırılması ve öngörülebilirliğinin sağlanması hedefi kapsamında belirlenen faaliyetlerin yanı sıra; deprem riskinin azaltılmasına yönelik uygulamaların yargısal denetiminde görev alacak bilirkişilerin somut olayda ihtiyaç duyulan alt uzmanlık alanlarını içeren meslek uzmanlarından seçilmesine özen gösterilmesi, bilirkişi listelerinin bu ihtiyaç doğrultusunda güncellenmesine dikkat edilmesi ile Bilirkişilik Kanununda bilirkişilerin cezai sorumluluğuna ilişkin düzenlemelere yer verilmesi faydalı olacaktır.
6. Hakim ve savcı adaylarının meslek öncesi eğitimleri ile hakim ve savcıların eğitim konularına, kentsel dönüşüm ve afet konutu uygulamaları gibi deprem riskinin azaltılmasına yönelik uygulamalar hakkında içerikler eklenerek hakim ve savcı adaylarının bu konudaki farkındalığı artırılmalıdır.

Bu bağlamda;

1. Deprem Araştırma Raporunun sonuç bölümündeki 268 öneriden, yukarıda sıraladığımız 6’sı Bakanlığınızı ilgilendirmekte olup, bu önerilerin kaçı yerine getirilmiştir? Kaçı ile ilgili çalışmalar devam etmektedir? Yerine getirilmeyen öneri varsa neden gereği yapılmamıştır?
2. Deprem Araştırma Raporunun sonuç bölümünde yer alan ve Bakanlığınızca gereği yapılması gereken önerilerin gereğini yapmayanlar hakkında bir işlem başlatılacak mıdır?