Halkların Demokratik Partisi (HDP) İstanbul Milletvekili Ali KENANOĞLU, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Genel Kurulu’nda Turizm Teşvik Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi‘nin 6. maddesi üzerine konuştu. Kenanoğlu Meclis kürsüsünden yaptığı konuşmasında elektrikte kayıp-kaçak meselesine değinerek söz konusu sorunun kötü niyetli bir algı olduğunu belirtti ve başta DEDAŞ olmak üzere devletten her türlü desteği alan elektrik şirketlerinin görevlerini yerine getirmediğini ifade etti.
Konuşma tutanak metni ve videosu aşağıda yer almaktadır.
Dönem: 27 Yasama Yılı: 4 Tarih: 14.07.2021 Birleşim: 103 Ham Tutanak Sayfası: 212
Konuşmacı: ALİ KENANOĞLU Seçim Çevresi: İSTANBUL
ALİ KENANOĞLU (İstanbul) – Yine, bugün çok konuşuldu, köylülerin tarımını yapamaması meselesi DEDAŞ üzerinden tartışıldı. Ben bu konuda tartışılan konu dışında biraz farklı bir yerden bir şeyler söylemek istiyorum. Yani burada dikkat çekici şey DEDAŞ’ın faturaları köylüye toplu göndermesi, beyanatlar var, oradaki arkadaşlarımızın bize gönderdiği raporlar var. Toplu fatura gönderiyor, insanların sayaçları dahi yok, kişilerin kendisine ait kim ne kadar elektrik kullanmış, bunun dahi tespit edilemeyip toplu faturaların gönderildiği alanlar var. Ama bir taraftan bakıyorsunuz 1 Ocak 2018’den bugüne kadar elektrik fiyatı artışları sanayide yüzde 166, ticarethanelerde yüzde 169, konutlardaysa yüzde 104 üzerinden gerçekleşmiş ancak dağıtım şirketleri korunuyor çünkü bu süreç içerisinde bir de dağıtım şirketlerine yapılan indirimler var. Pandemi sürecinde dağıtım şirketlerinin mağdur edildiği de düşünülerek ya da mağduriyete uğradığı da düşünülerek indirimler yapılıyor iki yılda yüzde 38 oranında yapılan indirim var ama tüketiciye yönelik bir indirim yok. Sadece, pandemi sürecinde faturaların biraz ötelenmesi ya da sayaç okumasının ötelenmesi vardı, onun haricinde herhangi bir şey olmamış. Şimdi, buradaki tartışılan konu, tabii, genel olarak “Söz Meclisten dışarı.” diyorlar ya, halk nezdinde ve sosyal medyada çok fazla tartışılan konu şu: “Bu Kürtler zaten elektrik faturası falan ödemiyorlar, bunların hepsi kaçak kullanıyorlar dolayısıyla bunlar kaçak kullandıkları için de gitsinler, ödesinler kardeşim.” diye bir algı var, böyle konuşuluyor. Şimdi, biz bunu, Enerji ve Tabii Kaynaklar Komisyonu üyesi olarak ciddiye aldık ve bir rapor şeklinde hazırladık. Ben bunu daha önce yayınlamıştım, konuyu araştırdık, ettik. İşin doğrusu böyle değil. Bu bir algı ve kötü niyetli bir algı ve bilerek yayılan bir algı. Komisyonda Bakan Yardımcısı dahi -kendisinin beyanatları var, biz rapora dâhil ettik o beyanatları- bu işin böyle olmadığını ifade ediyor. Çünkü kayıp kaçak meselesi; bir, kayıp; iki, kaçak konusu var. Yani “kayıp” dediğiniz mesele elektriğin üretildiği yerden aboneye gidene kadar, trafodan dâhil olmak üzere çıkıp aboneye ulaşana kadar, onun sayacına gidene kadar ki safahat olan sürece deniliyor.
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
BAŞKAN – Buyurunuz efendim.
ALİ KENANOĞLU (Devamla) – Bu süreç iletişim ağının, oradaki hatların kalitesinden, kalitesizliğinden tutun, trafoların bakımına, bakımsızlığına kadar birçok sebep, etmen oluyor bu konuda ve gelişmiş ülkelerde bu oran yüzde 7 ve yüzde 8 civarında. Yani bugün bildiğimiz çok modern donanımlara sahip, teknolojiye sahip ülkelerde dahi bu kayıp konusu yüzde 7-yüzde 8 civarında. Şimdi, Türkiye’de bu oran ne? Türkiye’de bu oran yüzde 10,50.
Şimdi, hadi, bir de bölgeye gelelim yani DEDAŞ’ın elektrik ürettiği doğu bölgelerine baktığınız zaman, burada sadece elektriğin yüzde 8,1’i tüketiliyor yani Türkiye’deki bütün elektriğin yüzde 8,1’i sadece bu bölgede tüketiliyor. Şimdi, bu da yani kayıp kaçak oranı da yüzde 8’in yüzde 32’sine tekabül ediyor. Bunu 100 liralık bir faturaya yansıttığınız zaman, kayıp kaçak dâhil, toplamda 2 lira 76 kuruşa tekabül ediyor.
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
ALİ KENANOĞLU (Devamla) – Son cümlemi söyleyeyim izninizle efendim.
BAŞKAN – Buyurunuz efendim.
ALİ KENANOĞLU (Devamla) – Bu da esasında kaçak kısmını aldığınız zaman 1 liraya tekabül eder. Ve bunda da yapılan büyük itiraflar var çünkü biz DEDAŞ’la da görüşmüştük bu raporu düzenlerken. DEDAŞ dahi hatların bakımsızlığı için -hani kendini suçlamıyor da- şöyle diyor: “Bu hatlar yapılırken o zamanın teknolojisine göre çok eksiz yapılmış, yetersiz teknolojiyle yapılmış. Şimdi, bakım mevzusu gibi konularda sıkıntı var.” Bir de DEDAŞ başta olmak üzere, bu dağıtım şirketleri bu özelleştirme protokolünün gereği olarak, bakım sözleşmelerinin gereği olarak yapmaları gereken bakımları da yapmıyorlar. Dolayısıyla bu kayıp kaçak meselesi öyle yaratılan algıdaki gibi değil, tam tersine dağıtım şirketlerinin aldıkları onca teşvike rağmen, onca indirime rağmen kendi görevlerini yerine getirmeme işinden kaynaklıdır. Bunun sonucunu da o bölgenin halkı, insanları ödemek zorunda kalıyorlar, maalesef durum böyle. (HDP sıralarından alkışlar)
