Kenanoğlu’ndan Sanayi Bakanlığı’na: OSB’ler için verilen krediler ve destekler neden takip edilmiyor?
Halkların Demokratik Partisi (HDP) İstanbul Milletvekili Ali KENANOĞLU, 2020 yılı Sayıştay İnceleme Raporu ile tespit edilen sanayi yatırımlarının desteklenmesi kapsamında kullanılan krediler ve bedelsiz parsel tahsislerindeki usulsüzlükleri Meclis gündemine taşıdı. Kenanoğlu, Sanayi ve ve Teknoloji Bakanlığı‘na verdiği soru önergesinde söz konusu krediler ile tahsilat tutarları arasındaki farka dikkat çekerek sorumlular hakkından bir yaptırım uygulanıp uygulanmayacağını sordu.
Soru önergesi metni aşağıda yer almaktadır.
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Aşağıda belirtilen sorularımın Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa VARANK tarafından Anayasanın 98. ve TBMM İçtüzüğünün 96. ve 99. maddeleri uyarınca yazılı olarak cevaplandırılmasını arz ederim.
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın 2020 Sayıştay İnceleme Raporuna göre; sanayinin desteklenmesi kapsamında kullandırılan kredilerin geri dönüş işlemleri ile bedelsiz parsel tahsisine ilişkin mahsup işlemlerinin Halk Bankası ile yapılan protokole dayandırılarak banka tarafından gerçekleştirildiği tespit edilmiştir.
Konunun önemi, OSB ve Sanayi Sitelerine (SS) kullandırılan kredilerin büyüklüğü yönünden incelenmiş ve mevcut verilere göre; 2020 yılı içerisinde kullandırılan kredi tutarının 705.211.005,00 TL, tahsilat tutarının ise 184.951.356,36 TL olduğu, 31.12.2020 tarihi itibariyle OSB ve SS’ler için yılı fiyatlarıyla Bakanlıkça kümülatif olarak bu güne kadar kullandırılan kredi tutarının 4.197.673.553,19 TL, tahsilat tutarının ise toplam 1.110.615.531,57 TL olduğu; aynı tarih itibariyle vadesi geçmiş borçlu OSB ve SS sayısının 58 adet, vadesi geçmiş borç tutarının ise toplam 33.261.671,00 TL olduğu tespit edilmiştir.
Diğer taraftan, son düzenleme olan 4562 sayılı Kanun’un Ek 3’üncü maddesinde bedelsiz parsel tahsisinin nasıl uygulanacağı ayrıntılı olarak düzenlenmiştir. Buna göre; Bakanlık kredisi kullanan OSB’deki tahsis edilmemiş parseller, OSB’nin yetkili organlarının karar almaları hâlinde en az on kişilik istihdam öngören yatırımlara girişen gerçek veya tüzel kişilere bedelsiz olarak tahsis edilebilmekte; tahsis edilen parselin değeri Bakanlık tarafından OSB’ye verilen kredi geri ödemesinden mahsup edilmekte; parsellerin mahsup işlemlerine esas değerin de Bakanlıkça her OSB için tespit edilecek yılı metrekare fiyatı üzerinden hesaplanması gerekmektedir.
Yapılan incelemelerde, sanayinin geliştirilmesi ve üretimin desteklenmesi amacıyla bedelsiz parsel desteği olarak 2019 yılı için 105.787.462,47 TL, 2020 yılı için 59.373.226,00 TL tutarında kaynak kullanılabilmiştir. Banka tarafından bildirilen bu tutarlar esas alınarak Bakanlıkça muhasebe kaydı yapılmakta, ancak hesaplamaların nasıl yapıldığı konusunda Bakanlığın herhangi bir dahli bulunmamaktadır.
Dolayısıyla, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca Organize Sanayi Bölgeleri (OSB) ile Sanayi Sitelerine (SS) kullandırılan kredilerin geri dönüşlerine ilişkin işlemler ile sanayinin geliştirilmesi ve üretimin desteklenmesi amacıyla OSB yatırımcılarına sağlanan bedelsiz parsel desteğine ilişkin mahsup işlemlerinin; Halk Bankası ile imzalanan Protokole dayanılarak Banka tarafından gerçekleştirildiği ve bu işlemlere ilişkin muhasebe kayıtlarında doğrudan Banka tarafından bildirilen tutarların esas alındığı; bu durumun Kamu İdaresinin görev, yetki ve sorumluluğunu düzenleyen yasal düzenlemeler ile 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’na uygun olmadığı anlaşılmıştır.
Desteklenen toplam 325 adet OSB’nin sadece 113 adedinde doluluk oranının %75’in üzerinde, 156 adedinde ise %50’nin altında olması ve kullandırılan kredilerin tahsilinde yaşanan büyük açık dikkate alındığında, OSB tüzel kişiliklerine sağlanan kredi destekleri yerine, 4562 sayılı Kanun’un Ek 3’üncü maddesiyle doğrudan yatırımcılara sağlanan bedelsiz parsel desteğine ağırlık verilmesinin, mevcut kaynakların daha verimli ve etkin kullanımına katkı sağlayacağı değerlendirilmektedir.
Bu bağlamda;
- Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından Organize Sanayi Bölgeleri (OSB) ile Sanayi Sitelerine (SS) kullandırılan krediler ile bedelsiz parsel desteğine ilişkin mahsup işlemleri 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’na göre neden yapılmamaktadır?
- Bakanlığınızca OSB ve Sanayi Sitelerine kullandırılan kredilerin tahsil işlemleri neden takip edilmemektedir?
- OSB yatırımcılarına sağlanan bedelsiz parsel desteğine ilişkin mahsup işlemleri neden Bakanlığınızca takip edilememektedir?
- Kullandırılan krediler ile tahsilat tutarları arasında oluşan farka neden olan OSB ve Sanayi Siteleri yatırımcılarına herhangi bir yaptırım uygulanmakta mıdır? Uygulanmıyorsa neden uygulamamaktadır?
